Сайншанд аж үйлдвэрийн цогцолборын мастер төлөвлөгөөг боловсруулсан АНУ-ын “Бектел” компанийнхан хөрөнгө оруулагчдад тайлангаа тавилаа. Урьдчилсан байдлаар Сайншандад есөн хүнд үйлдвэр барих төсөөлөлтэй байсан бол “Бектел” компанийнхны судалгаагаар зургааг барих боломжтой гэсэн дүгнэлт гарчээ. Энэ нь, хар төмөрлөг, нүүрс хийжүүлэх, зэс хайлуулах, цемент, кокс, газрын тос боловсруулах үйлдвэр гэнэ. Энэ талаар тус компанийн Азийн ерөнхийлөгч Стивин Катзман хэлэхдээ “Сайншанд аж үйлдвэрийн цогцолборт корпорац, сангийн гээд ямар ч төрлийн хөрөнгө оруулалт хийж болно. Хамгийн түрүүнд цементийн үйлдвэр барих боломжтой. Бүх үйлдвэрийг барьж дуусгахад 6-7 жилийн хугацаа шаардлагатай. Нэмж усны хайгуул хийх хэрэгтэй” хэмээв.
Эдгээр үйлдвэрийг барихад 9.3 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт шаардлагатай аж. Үндэсний хөгжил шинэтгэлийн хорооны Салбарын хөгжил, хөрөнгө оруулалтын нэгдсэн бодлогын газрын дарга Б.Ганбаатар ”Нийт хөрөнгө оруулалтын 5.5 тэрбум ам.долларыг хувийн хэвшил, үлдсэн 3.7 тэрбумыг нь төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн гэрээгээр санхүүжүүлэх боломжтой. Мастер төлөвлөгөөг боловсруулсан “Бектел” компанийнхан ч хувийн хэвшлийнхэнд тайлангаа тавьж байгаа нь учиртай. Эл цогцолбор хувийн хэвшлийнхэнд тулгуурлан босч, Сайншанд хот төдийгүй Монгол Улсад дотооддоо нэмүү өртөг шингэсэн, олон улсын зах зээлд өрсөлдөх чадвартай бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж, дотоодын эрэлт хэрэгцээг хангах, экспортлох, ДНБ-ий хэмжээг өсгөх юм. ЗТБХБЯ-ны урьдчилсан тооцоогоор Сайншанд аж үйлдвэрийн цогцолборыг ашиглалтад оруулснаар 2010-2021 онд ДНБ-ий өсөлт 45 хувь буюу 41,000.0 сая ам.долларт хүрч, шууд ажлын байр 76 мянга, шууд бус ажлын байр 152 мянган хүн ажилтай болно гэж гаргаж байсан юм” хэмээв. Харин эл үйлдвэрийг ашиглалтад орууллаа гэхэд боловсон хүчний хомсдолд орох эрсдэлтэй байгаа. Үүнийг хэрхэн шийдвэрлэж буйг түүнээс тодруулахад “Засгийн газарт санал хүргүүлсэн. Одооноос МСҮТ, гадаад, дотоодын их сургуульд боловсон хүчнээ сургах, шаардлагатай нарийн мэргэжлийн анги шинээр нээх зэргээр анхаарч ажиллах байх” хэмээв.
Ямартай ч “Бектел” компанийнхны зөвлөснөөр дээрх зургаан үйлдвэрийг Сайншандад эхний ээлжинд 2300 хүний ажлын бий болох аж. Үйлдвэрийг дагасан ханган нийлүүлэлт, нийгмийн дэд бүтцийг нь оруулбал 20 мянган хүн амтай аж үйлдвэрийн хот сүндэрлэнэ гэсэн үг. Гол нь, эл бүгдийг байгуулахад хөрөнгө оруулалт хамгийн чухал.
Тэгвэл хөрөнгө оруулалтыг нь саадгүй шийдэх өгөх үүргийг Хөгжлийн банк хүлээлгэжээ.
Энэ талаар тус банкны Зээлийн газрын мэргэжилтэн О.Очоос тодрууллаа.
-Цогцолборын мастер төлөвлөгөөний санхүүгийн зөвлөхөөр ажиллахаар болсон. Эхний ээлжинд ямар ажил хийх вэ?
-Бид эл мастер төлөвлөгөөтэй танилцсаны дараа хөрөнгө оруулалтаа хаанаас босгох боломжтой талаархи судалгаа хийнэ. Нийт хөрөнгө оруулалтын 5.5 тэрбум ам.долларыг хувийн хэвшил, үлдсэн 3.7 тэрбумыг нь төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн гэрээгээр санхүүжүүлэх боломжтой гэдгийг ч мастер төлөвлөгөө боловсруулсан АНУ-ын “Бектел” компанийнхан ч хэллээ. Шаардлагатай бол эхний ээлжийн хөрөнгө оруулалтыг манай банк өгч болох юм.
-Эхний ээлжинд гэхээр хэдэн төгрөг өгнө гэсэн үг вэ?
-Манай зүгээс шаардлагатай тохиолдолд өгнө байгаа юм. Төслийн нарийн зураглал гарсны дараа хэд гэдэг нь тодорхой болно. Монголын эдийн засагт нөлөөлөх том төсөл учраас манай банк санхүүгийн зөвлөхөөр ажиллах гэж байна.
-Мастер төлөвлөгөө гарчихлаа. Хөрөнгө оруулалтаа хаанаас олох вэ. Стратегийн томоохон үйлдвэр учраас гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулалтаа тэнцвэртэй оруулах байх?
-Одоогоор, хаанаас хөрөнгө оруулах талаар нарийн мэдээлэх боломжгүй.
Ийнхүү Засгийн газраас эхний ээлжинд Сайншанд аж үйлдвэрийн цогцолборын захиргааг байгуулах шийдвэр гаргажээ.