Билгийн

Доллар (USD)

Улаанбаатар

БҮХ ЦАГ ҮЕИЙН ХАМГИЙН НӨЛӨӨ БҮХИЙ 10 ЭРХЭМ

Дэлхий дахины талаархи хамгийн сонирхолтой багц мэдээллийг хүргэдэг Английн “The Week” сэтгүүлээс АНУ болон Италийн эрдэмтэдтэй хамтран шинэчлэн гаргасан “Бүх цаг үеийн хамгийн нөлөө бүхий 10 хүн”-ийг та бүхэнд толилуулж байна.

1.Агуу Ашока /Түүний дүрийг хэн ч мэддэггүй/
Амьдарч байсан цаг үе: МЭӨ 304-232
Харьяалагдах улс:        Энэтхэг
Гол гавьяа: Буддизмыг дэлгэрүүлсэн

Агуу Ашока хэмээн нэрийддэг байсан тэрээр МЭӨ 274-232 онд Энэтхэг улсын хаан байсан юм. Тэрээр хаанчлалынхаа эхэн үед хөрш улс болох Пакистан, Афганистан, Бангладеш, Непал болон Иран улсыг цэргийн хүчээр эзлэн авч байсан. Түүний хийсэн хамгийн том алхам бол Буддын шашныг түгээн дэлгэрүүлсэн явдал болно. Ерөнхийдөө 270 оноос эхлэн энэ шашныг дэлгэрүүлэх ажлыг албан ёсоор эхлэн өөрийн охин Сангхамита, хүү Махиндрагаа Шри-Ланк руу илгээж, цаашлаад хэд хэдэн ламыг одоогийн Кашмир, Афганистан, Бутан, Хятад, Камбож, Лаос, Бурма, Тайланд, Вьетнам, Перс, Египет, Грек цаашлаад Монгол руу хүртэл явуулж байсан удаатай. Ингэсний ачаар Ашокагийн хүсэл биеллээ олж Буддизм зүүн Азид хүчээ авсаар өдий хүрсэн гэж үздэг.

2.Гэгээн Паул
Амьдарч байсан цаг үе:  Ойролцоогоор Христийн он тооллоос өмнөх 5-67 он
Харьяалагдах улс:             
              Турк
Гол гавъяа: Европ тивд Христийн шашныг түгээсэн
Түүнийг Христийн тооллоос өмнөх 50 онд Европ тивд Христийн шашныг түгээн дэлгэрүүлсэн гэж үздэг.  Үүнээс хойш үед түүний бичсэн “Шинэ Гэрээ”- г олон хүн уншин судалж одоо хүртэл түүний гараар бичсэн номыг Израйль улсад орших томоохон сүмд хадгалдаг байна.

3. Есүс Христ
Амьдарч байсан цаг үе: Христийн он тооллоос өмнөх 5-30 он
ХарЬяалагдах улс:         Израйль
Гол агвъяа: Христийн шашныг үндэслэгч

Энэ үед хүмүүс дөнгөж Христийн шашныг сонирхож эхэлж байсан гэж эрдэмтэд үздэг. Түүнийг бурхны хүү хэмээн итгэгчид өдрөөс өдөрт нэмэгдсээр олон болж өдгөө дэлхийн хамгийн хүчирхэг дөрвөн шашны нэгд тооцогдох болжээ.

4. Гаутама Будда
Амьдарч байсан цаг үе: МЭӨ 563-483 он
Харьяагдах улс:      Непал
Гол гавъяа: Буддын шашныг үндэслэгч
Өдгөө Ази тивийн олонхи улсыг байлдан дагуулж байгаа Буддын шашныг үндэслэгч Гаутама Будда нь Непал  улсын ханхүү байсан. Угаас язргууртан гаралтай өссөн тэрээр нэгэн өдөр ард түмнийхээ зовж, өвчинд тарчилж байгааг хараад сэтггэлийн амар амгаланг олохоор гэрээсээ гарсан гэдэг. Түүний ачаар олон хүн зовлон зүдгүүрээсээ ангижирч, амьдрал ахуйгаа энэ бурханд даатгах болсон.

5. Агуу Констатин

Амьдарч байсан цаг үе: Христийн он тооллоос өмнөх  272-337 он
Харьяалагдах улс:        Серб

Гол гавъяа: Ром улсад Христийн шашныг дэлгэрүүлсэн
Агуу Констатин Христийн он тооллоос өмнөх 306 онд Баруун Ромын эзэнт гүрний хаан байжээ. Түүний хаанчлалын үед Христийн шашин тус хэсгийн ердөө тавны нэг нь мэддэг байсан бол түүнийг түгээн дэлгэрүүлэх ажлаа эхэлснээс хойш энэ тоо гурав дахин ихэссэн байна.

6.Мохаммед
Амьдарч байсан цаг үе: Христийн тооллоос өмнөх 570-632 он
Харьяалагдах улс:        Саудын Араб
Гол гавьяа: Лалын шашныг үндэслэгч
Тэрээр Христийн он тооллоос өмнөх VII зууны үед худалдаачин байснаас цэргийн удирдагч, цаашлаад Араб улсыг захирах болсон юм. Түүний байгуулсан гавьяаг тархай бутархай байсан Арабын овог аймгуудыг нэгтгэн Лалын шашныг үндэслэсэн анхны хүн гэж түүхэнд тэмдэглэгдсэн байдаг. Мохаммед тухайн үед олон шатлалт шашны системийг  эсэргүүцэж,  анхны Коран судрыг бичсэнээр тэр нь маш олон хүнд хүрсэн.

7. Чарльз Дарвин
Амьдарч байсан цаг үе: Христийн он тооллоос өмнөх 1809-1882 он
Харьяалагдах улс:       Их Британи
Гол гавьяа: Эволюцийн хуулийг үндэслэн баталсан
Тэрээр XIX зуунд төрсөн гоц хүмүүсийн тоонд яах аргагүй багтдаг.Түүний онолоор бол хамгийн хүчтэй нь биш, харин амьд организмын орчиндоо хамгийн хурдан дасан зохицох чадвартай нь хөгжин, цаашид амьдрах магадлал хамгийн их байна. Ч.Дарвин энэ алдарт онолоо 1859 онд “Организмын үүсэл гарал” номондоо багтаан тайлбарласан юм. Үүний дараа эволюцийн онолыг Алфред Валлес хэмээх эрдэмтэн үргэлжлүүлэн судалсан.

8. Аппиус Кладиус Цезар
Амьдарч байсан цаг үе: МЭӨ 340-273 он  
Харьяалагдах улс:     
               Итали

Гол гавьяа:Итали улсад Ром улсыг хүлээн зөвшөөрүүлсэн
Дундад зууны үеийн баруун Европын улсад ноёрхож байсан ЮлийЦезар, Октавиан нарыг хүмүүс сайн мэддэг хэдий ч Ром улсыг дэлхийд таниулсан гол хүнийг Аппиус Кладиус гэж явдаг. Тухайн үед Ром улс Италийн багахан хэсгийг эзлэн эргэн тойрон зэрлэг овог аймгуудаар хүрээлэгдсэн байсан. Тэрээр МЭӨ 312 онд Ром улсыг хүчирхэг улс төрийн системтэй болгон, үүгээрээ Ромыг дэлхийд таниулж чадсан.

9. Олимпия ду Гуж
Амьдарч байсан цаг үе: Христийн он тооллоос өмнөх 1748-1793 он  
Харьяалагдах улс:          Франц
Гол гавьяа: Эмэгтэйчүүдийн эрхийн тунхаг бичгийг бичсэн
Дэлхийн түүхэн дэх хамгийн олон хүнд нөлөөлж чадсан арван хүний нэг нь энэ эмэгтэй байсан юм. XVI зууны үед эмэгтэйчүүдийн эрх зөрчигдөж, хүйсийн тэнцвэртэй бус байдал Европ даяараа хамгийн том асуудал болоод байсан энэ үед өөрийн туршлага, бодол санаан дээр үндэслэн “Эмэгтэйчүүдийн эрхийн тухай тунхаг бичиг”-ийг 1791 онд гаргаж маш олон хүний шүүмжлэлийг авч байсан ч  эцэст нь олон эмэгтэйчүүдийн амьдралд нөлөөлж чадсан.

10. Карл Маркс
Амьдарч байсан цаг үе: Христийн он тооллоос өмнөх 1818-1883 он
Харьяалагдах улс:      Герман
Гол гавъяа: Марксизмыг үндэслэгч
Карл Маркс бол Германы философич, улс төрийн зүт­гэл­­тэн, эдийн засагч хүн бай­сан. Түүний гаргасан Марк­сиз­мын онолоор орчин үеийн нийгмийн амьдралыг улс төрийн талаас голчлон тайл­бар­ладаг. К. Маркс амьд­ра­лынхаа туршид хэд хэдэн ном бүтээл туурвиснаас  “Ком­мунист Тунхаг бичиг”, “Капитал” зэрэг бүтээл нь дэлхий нийтэд түгсэн байдаг. Марксист онолын гол санаа нь “хөрөнгөтний нийгмийг шүүмжлэн аливаа нийгэмд үнэт чанар гэдэг хамгийн чухал. Энэ асуудлын цаана Шинжлэх ухааны биш аргаар шийдвэрлэж байгаа гүн ухааны олон асуудал оршиж байдаг” хэмээн үздэг.

0 Сэтгэгдэл
marks chin hristiin toolloos omno amidarch bsaniig say l medlee.aguu orchuulagch yumaa.
Хамгийн их уншсан