ОХУ өнгөрсөн жил 43.1 тэрбум ам.долларын хүнсний бүтээгдэхүүн импортолсны дийлэнхийг тус улсын хориг арга хэмжээ авсан Европын холбооны орнууд бүрдүүлж байв. Богино хугацаанд суларсан импортын бүтээгдэхүүний энэ орон зайг тус улс Латин Америк, Зүүн Өмнөд Азийн орнуудаас авдаг импортын бүтээгдэхүүнийг нэмэгдүүлэх замаар нөхөх юм. Ингээд эхний ээлжид тэд Бразилийн Засгийн газартай уулзан махны экспортоо нэмэгдүүлэх талаар тохиролцсон. Харин манай улстай хил залгаа оршдог ОХУ-ын мужууд, ялангуяа сибирийн бүс нутгууд Монголоос үхрийн мах авах сонирхолтой байдаг.
Үүнтэй давхцаад, манай улсын хөдөө аж ахуйн гаралтай зарим барааг 20 жилийн хугацаанд тарифийг тэглэсэн нөхцөлтэйгөөр, хэмжээ харгалзахгүй ОХУ-д нийлүүлэхэд хамтран ажиллах талаар ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.В.Путин манай улсад ажлын айлчлал хийх үеэрээ мэдэгдсэн билээ. Гэвч тус улс манай улсаас мах импортлохгүй болсон талаарх мэдээлэл тус улсын мэдээллийн хэрэгслээр цацагдах болсон юм. Тэгвэл ОХУ манай улсаас экспортын мах авахаа бүрмөсөн болиогүй бөгөөд шалгалтаар зарим нэг шаардлага тавьж, 10 үйлдвэрийн махны экспортыг түр хугацаанд царцаагаад байгаа талаар Мал эмнэлэг, үржлийн газрын дарга М.Галбадрах хэллээ.
Ихэвчлэн ахуйн стандартад тэнцээгүй
“Мах экспорт”, “Бус номин”, “Дархан мах фүүдс”, “Монгема”, “Монтува”, “Мах импекс” зэрэг 10 үйлдвэр ОХУ-руу мах экспортлох стандартыг хангаагүй байна. Харин “Эрдэнэт хүнс”, “Прикон” үйлдвэрүүдийн махны үйлдвэр шаардлагад нийцсэн тул мах экспортлох хэвээр байгаа юм байна. Энэ талаар Мал, эмнэлэг үржлийн газрын дарга М.Галбадрах “ОХУ импортолж буй махандаа ариун цэвэр, эрүүл ахуй, үйлдвэрлэлийн зэрэг маш өндөр шаардлага тавьдаг. Тиймээс манай үйлдвэрүүд зарим нэг ахуйн стандартыг нь хангахгүй байна. Тухайлбал, бэлтгэсэн махаа хананаас тодорхой зайнд өрөх ёстой, үйлдвэрийн гэрэлтүүлэг муу зэрэг ахуйн шалтгаанууд илэрсэн. Ингээд Оросын тал үйлдвэр тус бүр дээр илэрч байгаа зөрчил дутагдлыг өөрсдөд нь танилцуулж, зөрчлөө арилгаад зургаар баримтжуулан мэргэжлийн хяналтын бичигтэй хүргүүлбэл махны экспортыг үргэлжлүүлнэ гэсэн байр суурьтай байгаа” гэж хэлсэн юм. Түүнчлэн манай улсын махны үйлдвэрүүд ихэвчлэн үхэр, адуу, хонь, ямааны махыг нядлах зориулалттай ч мах экспортлоход нядлах, мөчлөх, шулах савлах зэрэг үйлдвэрийн дамжлага нэмэгдсэн байна. Тиймээс тодорхой хэмжээний дутагдал гарч байгааг Мал эмнэлэг, үржлийн газраас үгүйсгэхгүй байна.
2.6 мянган тонн мах экспортолсон
ОХУ-ын махны импортын шаардлага хангасан үйлдвэрүүдэд тус улсын мэргэжилтнүүд ажиллаж, хил давуулах махыг тамгалж байгаа аж. Тэд 2.6 мянган тонн махыг тамгалсан бөгөөд энэ сарын 7-нд экспортолжээ. Хэдий оросууд өөрсдөө үйлдвэрүүдэд ажиллаж хяналт тавьж байгаа ч манай дотоодын үйлдвэрүүд цаашдаа савлах, ангилах үйлдвэрийнхээ дутагдлыг засч, мэргэжлийн байгууллагаар баталгаажуулах юм байна.
Өөрөөр хэлбэл, үйлдвэрийн боловсруулах ажилтай шууд холбоотой эрүүл ахуй, ариун цэврийн асуудлыг шийдчихвэл манай улсын мах боловсруулах үйлдвэрүүд дэлхийн жишигт хүрээд байгаа аж.
