УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан Британийн технологийн компанид ажиллаж буй Монгол залуустай уулзлаа
"Оюу толгой" дэлхийн дөрөв дэх том зэсийн уурхай болно
Нийгмийн даатгалын санд 6.9 их наяд төгрөгийн орлого төвлөрүүлнэ
Тээврийн хэрэгслийнхээ бүрэн бүтэн байдлыг шалгаж, уруу газар байршуулахдаа аюулгүй байдлаа хангахыг зөвлөлөө
БНХАУ-ын Эксим банкны төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа
Өнөөдрийн байдлаар нийт 143.9 тонн нөөцийн мах худалдан борлуулаад байна
Дөрвөн дүүрэгт цахилгаан хязгаарлаж, засвар хийж байна
Алдарт “Танан Гарьд” багийг Асашёорюү Д.Дагвадорж дахин сэргэх үү
УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан Британийн технологийн компанид ажиллаж буй Монгол залуустай уулзлаа
Нүүрсний форвард гэрээг хоёрдогч зах зээлд дахин арилжаалах боломжтой болов
Б.Гандулам: Монголын 36 иргэн хар тамхины хэрэгт холбогдсон
БНХАУ-ын дарга Си Жиньпинийг Монгол Улсад айлчлах үеэр хоёр орны хооронд ялтан шилжүүлэх гэрээ байгуулж, батламж жуух бичгээ солилцсон билээ. Энэ талаар ХЗЯ-ны Төрийн захиргаа удирдлагын газрын мэргэжилтэн Б.Гандуламаас зарим зүйлийг тодрууллаа.
-Ялтан шилжүүлэх гэрээг сая баталсан ч өмнө нь манай улс хятадаас ялтан шилжүүлж авч байсан шиг санах юм?
-Монгол Улсын хувьд БНХАУ-тай ялтан шилжүүлэх гэрээ байгуулах асуудлыг эртнээс тавьж ирсэн. Өмнөх Засгийн газрын үед ч тавьж байсан. Аливаа түвшинд ялтан шилжүүлэх тал дээр ярилцаж ирсэн ч тодорхой үр дүнд хүрч чадаагүй. Гэхдээ тусгай хэлэлцээрүүд байгуулж манай улс Хятадад ял сонссон гурван иргэнээ шилжүүлэн авч байсан л даа. Тухайн иргэний нууц гэдэг утгаар нь ямар ял эдэлж байсан хэн гэдэг хүнийг шилжүүлж авсан гэдгийг мэдээлдэггүй.
-Ялтан шилжүүлэх гэрээ хүчин төгөлдөр үйлчилж эхлээгүй гэл үү?
-Ялтан шилжүүлэх гэрээний анхны тохиролцоог 2011 оны зургадугаар сарын 16-нд Бээжин хотноо хийсэн байдаг. Энэ оны наймдугаар сарын 21-нд БНХАУ-ын дарга Си Жиньпин манай улсад айлчлах үеэр дээрх гэрээг эцэслэж, батламжилсныг хоёр улсын сайд нар солилцсон. Энэ нь ялтан шилжүүлэх гэрээ хоёр орны хооронд албан ёсоор байгуулагдсан гэсэн үг. Гэрээ нь батламжилсан өдрөөс хойш 30 хоногийн дараа хүчин төгөлдөр үйлчилж эхэлнэ. Өөрөөр хэлбэл, есдүгээр сарын 21-ээс гэсэн үг.
-Үйлчилж эхэлсэн өдрөөс хойш энэ гэрээ байнга хүчин төгөлдөр байх уу, эсвэл одоо ял эдэлж байгаа иргэдээ солилцоод л өнгөрөх үү?
-Хоёр улсын хооронд хийгдсэн гэрээ цаашид үйлчилнэ. Хятадын ялын бодлого нь харьцангуй хатуу гэдгийг дэлхийн улс орнууд мэддэг. Тухайлбал цаазын ялыг одоог хүртэл халаагүй улс. Тэр дундаа монголчуудын гэмт хэрэгт холбогдоод шийтгэгдсэн байдлыг харахад олонхи нь хар тамхины хэрэгт холбогдож, тус улсын хуулийн дагуу оноосон шийтгэлийг биеэр эдэлж байна. Хар тамхитай холбоотой хэрэгт цаазаар авах ял оноох нь элбэг.
-Одоо Хятадад ял эдэлж буй хэдэн монгол иргэн байна вэ?
-Албан ёсны тоогоор 41 монгол иргэн ял эдэлж байна. Мөн Хятадын засаг захиргааны онцгой бүс гэгдэх Хонгконг, Макаод ял эдэлж буй хүн цөөнгүй бий. Хонгконгд 16, Макаод нэг монгол иргэн ял эдэлж байна.
-Хонгконг Макао дахь иргэдээ энэ гэрээгээр шилжүүлж авч болно биз дээ?
-Хүмүүс энэ асуудлыг хамгийн ихээр сонирхож байна. Ялгааг нь сайн ойлгох хэрэгтэй. БНХАУ-тай хийсэн гэрээний хүрээнд зөвхөн Хятадад ял эдэлж байгаа иргэдийг шилжүүлж авна. Хонгконгд ял эдэлж байгаа иргэдийг тусдаа гэрээ байгуулж байж шилжүүлж авах боломжтой. Хонгконгтой ялтан шилжүүлэх гэрээ байгуулах асуудал хэлэлцээрийн түвшинд нэлээд нааштай яваа. Эхний хэлэлцээр хийгдсэн. Гэрээ эцэслэгдээд хүчин төгөлдөр үйлчилж эхлэх хугацаа ойрхон байгаа гэж ойлгож болно.
-Манай улс хэзээ 41 иргэнээ шилжүүлж авах вэ?
-Эхний ээлжинд 14 хүний материалыг Хятадын талд өгөөд байна. Энэ гэрээг Монгол улс иргэнийхээ эрх ашгийн төлөө л хийсэн. Тэнд ял эдэлж байгаа бүх хүнээ шилжүүлж авахыг бодно. Гэхдээ ар гэрийнхнийх нь хүсэлтийг харгалздаг. Тухайн ял эдэлж буй иргэн маань шилжихгүйгээр тэндээ ялаа гүйцээмээр байна гэх тохиолдол ч гардаг.
-Гадаадад ял эдэлж буй монголчуудын ар гэрийнхэн хүнээ нутагт нь авчрахыг л хүсдэг биш гэж үү?
-Тиймээ. Ар гэрийнхэн нь Монголдоо ялыг нь эдлүүлье гэсэн хүсэлтэй байдаг. 21 оронд Монгол улсын иргэн ял эдэлж байгаагийн хамгийн олон нь БНХАУ-д байгаа. Ямар ял шийтгэгдсэн хэн байхаас нь үл хамаарч хоёр улсын хооронд байгуулсан гэрээ Хятадад ял эдэлж байгаа бүх хүнд адил тэгш үйлчилнэ.
-Хятадын талаас шилжүүлж авсан ялтны ялыг хэвээр нь эдлүүлэх шаардлага тавьсан гэл үү?
-Ялыг тэр чигээр нь нутагт нь эдлүүл гэсэн шаардлага тавьсан. Жишээ нь, Хятадад 15 жилийн ял авсан бол өөрийн орондоо яг тэр хугацаагаар нь дэглэмийг бууруулахгүйгээр эдлэх шаардлага тавьсан гэсэн үг.
-Манай 41 хүний хэд нь хар тамхины хэргээр ял авсан юм бол?
-36 нь хар тамхины хэрэгт холбогдсон. 80 гаруй хувь нь гэсэн үг. Энэ хүмүүсийг судлаад үзэхээр олонхи нь хуулийн мэдлэг, мэдээлэлгүй, хүнд итгэмтгий, амар хялбар аргаар мөнгө олох хүслээсээ болсон байдаг. Голчлон дамжин тээвэрлэгч хийж яваад баригдсан байдаг юм.
-Манай улсад ял эдэлж буй хятад иргэн хэр олон байдаг вэ. Тэднийг мөн өөрийн улс руу нь шилжүүлнэ биз дээ?
-Манай улсад ял эдэлж байгаа хятадын долоон иргэн бий. Хоёр орны гэрээний дагуу шилжүүлж авч болно. Одоогоор манай яаманд албан ёсоор хүсэлт ирээгүй байна.
Ялтан шилжүүлэх гэрээ энэ сарын 21-нээс хүчин төгөлдөр үйлчилж эхэлнэ
БНХАУ-ын дарга Си Жиньпинийг Монгол Улсад айлчлах үеэр хоёр орны хооронд ялтан шилжүүлэх гэрээ байгуулж, батламж жуух бичгээ солилцсон билээ. Энэ талаар ХЗЯ-ны Төрийн захиргаа удирдлагын газрын мэргэжилтэн Б.Гандуламаас зарим зүйлийг тодрууллаа.
-Ялтан шилжүүлэх гэрээг сая баталсан ч өмнө нь манай улс хятадаас ялтан шилжүүлж авч байсан шиг санах юм?
-Монгол Улсын хувьд БНХАУ-тай ялтан шилжүүлэх гэрээ байгуулах асуудлыг эртнээс тавьж ирсэн. Өмнөх Засгийн газрын үед ч тавьж байсан. Аливаа түвшинд ялтан шилжүүлэх тал дээр ярилцаж ирсэн ч тодорхой үр дүнд хүрч чадаагүй. Гэхдээ тусгай хэлэлцээрүүд байгуулж манай улс Хятадад ял сонссон гурван иргэнээ шилжүүлэн авч байсан л даа. Тухайн иргэний нууц гэдэг утгаар нь ямар ял эдэлж байсан хэн гэдэг хүнийг шилжүүлж авсан гэдгийг мэдээлдэггүй.
-Ялтан шилжүүлэх гэрээ хүчин төгөлдөр үйлчилж эхлээгүй гэл үү?
-Ялтан шилжүүлэх гэрээний анхны тохиролцоог 2011 оны зургадугаар сарын 16-нд Бээжин хотноо хийсэн байдаг. Энэ оны наймдугаар сарын 21-нд БНХАУ-ын дарга Си Жиньпин манай улсад айлчлах үеэр дээрх гэрээг эцэслэж, батламжилсныг хоёр улсын сайд нар солилцсон. Энэ нь ялтан шилжүүлэх гэрээ хоёр орны хооронд албан ёсоор байгуулагдсан гэсэн үг. Гэрээ нь батламжилсан өдрөөс хойш 30 хоногийн дараа хүчин төгөлдөр үйлчилж эхэлнэ. Өөрөөр хэлбэл, есдүгээр сарын 21-ээс гэсэн үг.
-Үйлчилж эхэлсэн өдрөөс хойш энэ гэрээ байнга хүчин төгөлдөр байх уу, эсвэл одоо ял эдэлж байгаа иргэдээ солилцоод л өнгөрөх үү?
-Хоёр улсын хооронд хийгдсэн гэрээ цаашид үйлчилнэ. Хятадын ялын бодлого нь харьцангуй хатуу гэдгийг дэлхийн улс орнууд мэддэг. Тухайлбал цаазын ялыг одоог хүртэл халаагүй улс. Тэр дундаа монголчуудын гэмт хэрэгт холбогдоод шийтгэгдсэн байдлыг харахад олонхи нь хар тамхины хэрэгт холбогдож, тус улсын хуулийн дагуу оноосон шийтгэлийг биеэр эдэлж байна. Хар тамхитай холбоотой хэрэгт цаазаар авах ял оноох нь элбэг.
-Одоо Хятадад ял эдэлж буй хэдэн монгол иргэн байна вэ?
-Албан ёсны тоогоор 41 монгол иргэн ял эдэлж байна. Мөн Хятадын засаг захиргааны онцгой бүс гэгдэх Хонгконг, Макаод ял эдэлж буй хүн цөөнгүй бий. Хонгконгд 16, Макаод нэг монгол иргэн ял эдэлж байна.
-Хонгконг Макао дахь иргэдээ энэ гэрээгээр шилжүүлж авч болно биз дээ?
-Хүмүүс энэ асуудлыг хамгийн ихээр сонирхож байна. Ялгааг нь сайн ойлгох хэрэгтэй. БНХАУ-тай хийсэн гэрээний хүрээнд зөвхөн Хятадад ял эдэлж байгаа иргэдийг шилжүүлж авна. Хонгконгд ял эдэлж байгаа иргэдийг тусдаа гэрээ байгуулж байж шилжүүлж авах боломжтой. Хонгконгтой ялтан шилжүүлэх гэрээ байгуулах асуудал хэлэлцээрийн түвшинд нэлээд нааштай яваа. Эхний хэлэлцээр хийгдсэн. Гэрээ эцэслэгдээд хүчин төгөлдөр үйлчилж эхлэх хугацаа ойрхон байгаа гэж ойлгож болно.
-Манай улс хэзээ 41 иргэнээ шилжүүлж авах вэ?
-Эхний ээлжинд 14 хүний материалыг Хятадын талд өгөөд байна. Энэ гэрээг Монгол улс иргэнийхээ эрх ашгийн төлөө л хийсэн. Тэнд ял эдэлж байгаа бүх хүнээ шилжүүлж авахыг бодно. Гэхдээ ар гэрийнхнийх нь хүсэлтийг харгалздаг. Тухайн ял эдэлж буй иргэн маань шилжихгүйгээр тэндээ ялаа гүйцээмээр байна гэх тохиолдол ч гардаг.
-Гадаадад ял эдэлж буй монголчуудын ар гэрийнхэн хүнээ нутагт нь авчрахыг л хүсдэг биш гэж үү?
-Тиймээ. Ар гэрийнхэн нь Монголдоо ялыг нь эдлүүлье гэсэн хүсэлтэй байдаг. 21 оронд Монгол улсын иргэн ял эдэлж байгаагийн хамгийн олон нь БНХАУ-д байгаа. Ямар ял шийтгэгдсэн хэн байхаас нь үл хамаарч хоёр улсын хооронд байгуулсан гэрээ Хятадад ял эдэлж байгаа бүх хүнд адил тэгш үйлчилнэ.
-Хятадын талаас шилжүүлж авсан ялтны ялыг хэвээр нь эдлүүлэх шаардлага тавьсан гэл үү?
-Ялыг тэр чигээр нь нутагт нь эдлүүл гэсэн шаардлага тавьсан. Жишээ нь, Хятадад 15 жилийн ял авсан бол өөрийн орондоо яг тэр хугацаагаар нь дэглэмийг бууруулахгүйгээр эдлэх шаардлага тавьсан гэсэн үг.
-Манай 41 хүний хэд нь хар тамхины хэргээр ял авсан юм бол?
-36 нь хар тамхины хэрэгт холбогдсон. 80 гаруй хувь нь гэсэн үг. Энэ хүмүүсийг судлаад үзэхээр олонхи нь хуулийн мэдлэг, мэдээлэлгүй, хүнд итгэмтгий, амар хялбар аргаар мөнгө олох хүслээсээ болсон байдаг. Голчлон дамжин тээвэрлэгч хийж яваад баригдсан байдаг юм.
-Манай улсад ял эдэлж буй хятад иргэн хэр олон байдаг вэ. Тэднийг мөн өөрийн улс руу нь шилжүүлнэ биз дээ?
-Манай улсад ял эдэлж байгаа хятадын долоон иргэн бий. Хоёр орны гэрээний дагуу шилжүүлж авч болно. Одоогоор манай яаманд албан ёсоор хүсэлт ирээгүй байна.
0 Сэтгэгдэл
