Сүүлийн жилүүдэд боловсролын салбарт ашигтай бизнес цэцэглэсэн нь хувийн цэцэрлэг. Хаа дуртай газраа дан байшин бариад эсвэл аль таарсан байрныхаа подвалийг тохижуулан дээгүүр, доогуур хөөцөлдөж гүйгээд зөвшөөрөл авчихна. Хүүхдийн цэцэрлэг дутагдалтай гэсэн далимаар зөвшөөрөл нь ч нэг их гүйлгээд байлгүй бүтдэг бололтой юм билээ. Гэртээ хүүхдээ хараад суух аргагүй, улсын цэцэрлэгт хүүхдээ бүртгүүлэх гэхээр танил талгүйдсэн хүмүүс сарын 250-300 мянган төгрөг төлөөд бяцхан үрээ “хувийн” гэх цэцэрлэгт өгөхөөс өөр замгүй. Гэтэл нөгөө итгэж найдан өгсөн цэцэрлэгт нь хоёрхон ойтой бяцхан охины хөлийг хугалсан, хоёр давхрын цонхоор хүүхэд унасан гээд сонсоход хүртэл халгамаар хэрэг гарсаар. Гэлээ гээд тэр олон “улсын цэцэрлэгээс гадуур хоцорсон” хүүхдүүдийг гэрт нь цоожлох аргагүй.
Саяхан Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газраас есөн дүүргийн 59 цэцэрлэгт шалгалт хийжээ. Энэ шалгалтаар цэцэрлэгүүдийн барилга, байгууламж, гадаад болон дотоод орчны эрүүл ахуйн чанар, аюулгүй байдал шаардлага хангахгүй болох нь тогтоогдон багагүй зөрчил илэрсэн гэнэ. Шалгалтад төрийн өмчийн 42, хувийн өмчийн 17 цэцэрлэг хамрагдсан аж. Төрийн өмчийн цэцэрлэгт хамрагддаг хүүхдүүдийн эцэг, эхээс нэг ч төгрөг гарахгүй. Тэгсэн ч ямар нэг хүлээх ёстой хариуцлага гарвал буух эзэн, буцах хаягтай. Гэтэл эцэг, эхчүүдээс сар бүр 250-300 мянган төгрөг авч төлбөртэй хүмүүжүүлдэг хувийн цэцэрлэгүүд хүүхэд байлгахын эцэсгүй газарт үйл ажиллагаа явуулдаг нь шалгалтаар тогтоогджээ.
Тухайлбал, Баянгол дүүргийн “Шинэ зуун” цэцэрлэгийн агаар дахь нянгийн хэмжээ байх ёстой хэвийн хэмжээнээс 3.5 дахин их гарчээ. Мөн 46 цэцэрлэгийн аяга таваг, тавилга, багаж хэрэгсэл зэргээс шинжилгээ авахад “E.Coli” гэх нян илэрчээ. Энэ нь, хүний ялгадсанд агуулагддаг гэдэсний савханцар нян юм. Ямар ч өвчлөлийг үүсгэж болох энэ нян илэрсэн нь халдваргүйтэл, ариутгал маш муу, цэвэрлэгээ хангалтгүй байна гэсэн үг.
Цэцэрлэгийн хүүхдүүд байнга ханиад хүрдэг нь агаар, орчин бохир байгаагаас үүдэлтэй гэсэн дүгнэлтийг мэргэжлийн хяналтынхан өгөв. Мөн Сонгинохайрхан дүүргийн “Бамбар”, Баянзүрх дүүрэгт байрлах “Мөрөөдлийн хотхон” нэртэй цэцэрлэгийн газрын хөрс бохирдлыг ч шалгалтаар тогтоож. “Тэмүүжин”, “Азийн хүүхдүүд”, “Төгсзаяа”, “Хос ирээдүй”, “Би нисэгч”, “Бамбар” гээд урт гэгчийн жагсаалт үүсэх олон арван хувийн цэцэрлэг эцэг, эхчүүдээс авдаг төлбөрийнхөө хариуд үйлчилгээгээ сайн үзүүлж чаддаггүйг ийнхүү мэргэжлийн хяналтынхан тогтоолоо.
Ариутгал муутай, агаарын бохирдолтой цэцэрлэгүүд ирэх хичээлийн жил хүртэл зөрчлөө арилгаж болох ч хөрсний бохирдолтой цэцэрлэгүүд яах вэ. Гэр хороолол дунд айлын хуучин жорлонгийн суурин дээр барьчихсан цэцэрлэгүүдийг нүүлгэх үү эсвэл хаалгыг нь барих уу. Дархлаа нь хараахан тогтож амжаагүй бяцхан үрс маань дахиад л нөгөө гэдэсний савханцар нянгаараа амьсгалж, ариутгаж угаагаагүй аяга тавганд хооллох гэж үү. Тэд хүний хүүхэд болохоос нохойн гөлөг биш шүү дээ. Эх орны ирээдүй гэж хар нялхаас нь ачаа үүрүүлэх дуртай байж тэдний өмнөөс хариуцлага хүлээж, цэцэрлэгийн зөвшөөрөлд нь хатуу хяналт тавиач ээ.
