16 нярайд сэтгэцэд нөлөөлөх эмийг их тунгаар өгснөөс үүдэн ЭХЭМҮТ-д эмчлүүлж байна. Хүүхдүүдийн эцэг эх эмчийн зааврын дагуу тус эмийг янз бүрийн тунгаар өгснөөс хүндрэл нь харилцан адилгүй тусчээ. Өчигдрийн байдлаар 16 нярайн 14 нь энгийн тасагт эмний хор тайлах эмчилгээ хийлгэж байгаа бол хоёр нь сэхээн амьдруулах тасагт эмчлүүлж байна. Эхийн хэвлийгээс төрж, энэ дэлхийд ирээд ганцхан сар болж буй бяцхан сахиусан тэнгэрүүд хэн нэгний буруутай үйлдлээс болоод 90 гаруй цагийн турш унтаа байдалд байгаа юм. Ээжийнхээ уургийг тухтай ч амталж амжаагүй, гэр бүлийнхэн нь ч харж амжаагүй хоёр жаахан охин хэзээ сэрэх эсэх нь мэдэгдэхгүй унтсаар л байна.
Ингээд тэдний талаар болон тухайн эмийн хор нөлөөний талаар сурвалжиллаа.

“Охиноо хөхүүлэх гэж байна”

Хоёр охины биеийн байдал ямар байгааг асуухаар ЭХЭМҮТ-ийн дотрын сэхээн амьдруулах тасгийг зорилоо. Тасгийн үүдээр нүд нь хавдаж бүлцийсэн ээж, аав, эмээ, өвөө нар байх. Энэ тасагт янз бүрийн өвчлөлийн улмаас олон хүүхэд эмчлүүлж байгаагийн хоёр нь дээр дурдсан Фенобарбитал эмэнд хордож, унтаа байдалд орж, эмчилгээ хийлгүүлж буй. Сэхээний тасгийн үүдэнд суух эцэг эхчүүд тэдний тухай андахгүй. Сэхээнд хүнд байгаа хүүхдүүдийн ар гэрийнхнийг яаралтай үед дуудах утасны дугааруудыг жижиг цаасан дээр бичиж нааснаас хоёр охины ар гэрийнхэнтэй холбогдох дугаарыг авч залгалаа. Нэгийнх нь ээж “Би охиноо хөхүүлэх гээд орж ирсэн байна. Одоо уулзах боломжгүй. Ер нь хүүхдийн маань бие маш муу байхад би юугаа ч ярих билээ” хэмээн хариулаад утсаа тасалсан.

Хонгилд зогсч байтал нэг эмэгтэй нөгөө хүүхдийнх нь аав ирж байна гэснээр түүнтэй уулзлаа. Тэрээр нэрээ нууцалж, зургаа гаргахгүй байхыг хүссэн.

-Танай хүүхэд төрөөд нэг сар гаруй болж байгаа гэсэн. Ер нь анх ямар оноштойгоор, тус эмийг бичиж өгсөн бэ?
-Манай хүүхэд нэг сар 20 хоногтой. Төрсний дараа нүд, нүүрний шарлалт нь арилахгүй байсан учраас өрхийн эмнэлэгт үзүүлсэн. Тухайн үед өрхийн эмч “Люминал” эмийг хүүхдийн тунгаар бичиж өгсөн. Ганцхан “Монос” эмийн сангийн “Эх нялхас” салбарт энэ эмийг зардаг учраас тэндээс л авч хэрэглэ гэсэн юм. Эмчийн анх бичиж өгсөн зааврын дагуу эмийг хүүхэддээ уулгаж дуусахад нүдний шарлалт нь арилаад нүүрнийх нь шарлалт гүйцэт арилаагүй.
Дахин өрхийн эмнэлэгт хандахад  эмч гайгүй болж байна, сайн ус өг гэсэн. Түүнийх нь дагуу гэртээ долоо хоног ус өгсөн. Нүүрний шарлалт нь гүйцэт арилаагүй болохоор хүүхдээ ЭХЭМҮТ-д энэ сарын 6-нд үзүүлсэн.  ЭХЭМҮТ-ийн эмч  дахин “Люминал” эмийг бичиж өгсөн.  Тухайн өдөр “Монос” эмийн сангийн “Эх нялхас” эмийн сангаас авах гэтэл “Одоогоор байхгүй. Тасарсан. Агуулахаас удахгүй ирнэ” гэхээр нь утсыг нь аваад, холбогдож байгаад 8-нд ирсэн гэхээр нь зорьж ирээд авсан.

-Тэгвэл тус эмийг эмийн санч эмчийн жороор олгосон юм байна. Ингэхдээ нэмэлт заавар хэлээгүй юу?
-Эмийн санч хоёр ширхгээр өдөрт хоёр удаа өгөөрэй гэсэн. Гэртээ очоод хоёр ширхэгийг нунтаглатал хэмжээ нь өмнөх өгч байснаас арай их байсан.
Тэгэхээр нь эргээд эмийн сан руугаа утасдаад “Эмийнх нь хэмжээ арай их байна аа, ингэж өгч болох юм уу” гэж асуухад “Хүүхдийн тунгаар байгаа, болно” гэхэд нь “Та өөрөө ямар хүн бэ гэхэд, би эмч хүн байна” гэж хэлсэн. Тэгээд 8-нд дөрвөн ширхэг эм хүүхэддээ уулгасан. Хүүхдэд 5-10 мг-аар өгөх ёстой эмийг том хүний 200 мг-аар андуурч өгсөн юм билээ.

-Дөрвөн эм өгөх хүртэл ямар нэг шинж хүүхдийн биед илрээгүй хэрэг үү?
-Хоолой нь боогдоод уйлдаг хүүхэд уйлж чадахгүй гэнэт чанга чанга орилоод хөхөө хөхөж чадахгүй болсон. Эхний хоёр ширхгийг уугаад бүтэн өдөржин нам унтаа байдалтай байсан. Орой ахиж хоёр ширхгийг уулгасны дараа шөнө хоёр удаа хөхдөг хүүхэд чинь огт  хөхөө хөхөж чадахгүй унтаад хоолой нь эвгүй дуугараад байсан.

-Тэгвэл эмэндээ хордож байгааг нь мэдэлгүй нэг өдөр алдсан юм байна. Маргааш нь эмнэлэгт хандсан уу?
-Маргааш өглөө нь бид хүүхдээ аваад ЭХЭМҮТ дээр ирж үзүүлэхэд эмч хоолой нь өвдсөн юм шиг байна гээд буцаасан. Гэртээ ирсний дараа хүүхэд хөхөө ч хөхөж чадахгүй болохоор нь 103 дуудаж дахин үзүүлсэн. 103-ын эмч хоолой нь л өвдсөн юм шиг байна гээд хоолойны эм бичиж өгөөд “Болохгүй бол дахиж дуудаарай” гээд явсан. Тэгээд удалгүй утас дуугарахаар нь автал “Моносоос ярьж байна. Хүүхэддээ “Люминал” эмээс өгсөн үү" гээд асуусан.

-“Монос”-ынхонд та бүхний утасны дугаар байсан хэрэг үү?
-Эмийн жор олгодог хуудас дээр холбогдох утасны дугаарыг заавал бичиж авдаг юм билээ. Бид эмийг нь уулгасан гэхэд “Уучлаарай, хүүхдийн тань эмийг том хүний тунгаар олгосон байна. Яаралтай ЭХЭМҮТ дээр ир” гэж хэлсэн. Тэр даруйдаа ЭХЭМҮТ дээр 12:00 цаг өнгөрч байхад ирээд хордлого тайлах эмчилгээнд орсон. Эмийн хордлого тайлна гээд хүүхдийн маань аманд гуурс хийн ходоодыг нь угаан зовоосон доо. Нүүрсэн эм өгч ходоодыг нь угаасан ч өчигдөржин унтаа байдалтай байсан. Хүүхэд маань өнөөдрөөс бага зэрэг сэрж байна.



ЭХЭМҮТ-ийн дэд захирал Ц.Алтантуяагаас Фенобарбитал эмийн хор нөлөө болон тус эмэнд хордсон хүүхдүүдийн биеийн байдлын талаар тодрууллаа.

-Эмэнд хордсон хүүхдүүдийг ЭХЭМҮТ яг хэзээ хүлээн авсан бэ. Одоогоор тэдний биеийн байдал ямар байна вэ?
-ЭХЭМҮТ-д энэ сарын 9-ний 12:30 минутад эмэнд хордсон эхний хүүхэд ирсэн. Эмч хүүхдийг үзээд Фенобарбитал эмийг буруу хэрэглэсэн гэдгийг нь тогтоосон. Тиймээс “Монос” эмийн сантай холбогдсоны дагуу 23 хүүхдэд энэ эмийг олгосон гэдгийг нь тогтоогоод тэдгээр хүүхдүүдийн ар гэртэй холбогдож, эмнэлэг рүү дуудсан. Дуудагдаад одоогийн байдлаар 16 хүүхэд ирж, манай эмнэлэгт эмчлүүлж байна. Тэдний долоо нь эмийг хэрэглээгүй учраас эмчлүүлэх шаардлагагүй гэж үзсэн. 16 хүүхдийн нэг нь дөрвөн хоногтой /өнөөдөр зургаан хоногтой/ ирж үзүүлэн нярайн эрчимт эмчилгээний тасагт, нэг сартай нэг хүүхэд хүүхдийн эрчимт эмчилгээний тасагт эмчлүүлж байна. Энэ хоёр хүүхдийн биеийн байдал хүндэвтэр байна. Гэхдээ ирснээ бодвол сэргэж эхэлсэн. Бусад хүүхдийн биеийн байдал тогтворжсон.

-Фенобарбитал эмийг яг ямар оноштой нярайд өгдөг вэ. Мөн эмний хор хэр удаан хугацаанд гадагшилдаг вэ?
-Хор тайлах эмчилгээ хийсний дүнд 90-120 цагийн дотор эмийн хор гадагшлах ёстой. Энэ хугацаанд бид хүүхдүүдийг хянана. Шаардлагатай шинжилгээнүүдийг хийсэн. Онцгой байдал тохиолдсон үед ор дэлгэж ажилладаг журмаа баримталсан. Нэг тасгаа суллаад эдгээр хүүхдээ авсан. Сувилагчийн хүрэлцээ муу ч өнөөдрөөс нөөц сувилагчдаа дайчилж ажиллуулж байна. Эмийн хувьд тархины эмгэгтэй болон шарладаг хүүхдүүдэд голчлон бичсэн байна лээ, эмийн жороос нь харахад.

-Эмийн хор нөлөө нь сүүлд илэрдэг. Хөл болон хэлд орохгүй байх зэрэг хүндрэл гардаг гэсэн яриа байна. Энэ талаар...?
-Одоо эмнэлэгт хэвтэж байгаа хүүхдүүдээс хордоогүй хүүхэд ч байна. Биеийн жингээс нь хамаарч тухайн эмийг ямар тунгаар өгөхийг нь эмч зөвлөдөг. Уг эмийг хэтрүүлэн хэрэглэснээс уушигны хатгаа, тархинд цус харвах, бөөрний дутагдалд орох зэрэг хүндрэл гардаг. Одоогоор эмчлүүлж байгаа хүүхдүүдэд ийм хүндрэл гараагүй. Бид стандарт удирдамжийнхаа дагуу эмчилгээ хийж байна. Уушигны хатгаагаар хүндэрч болзошгүй дөрвөн хүүхэд байсан. Тэдэнд антибиотик эмчилгээ хийгээд эхэлсэн. Эхний байдлаар хийсэн шинжилгээнүүдийн хариугаар унтаад хоол идэхгүй байснаас цусан дахь сахар багадсан гэсэн онош дөрвөн хүүхдэд гарсан. Бусад шинжилгээний хариу хэвийн. Эцэг эхчүүдийн төлөөлөл биднээс асууж байна. Эмийн хор нөлөө сүүлд янз бүрийн байдлаар гарах бий гэж. Манай эмнэлгийн зүгээс хүүхдээ эмчлээд гарсан тохиолдолд бүх шинжилгээг дахин хийнэ. Өрх, дүүргийн эмнэлэгт нь заавал хүлээлгэж өгнө.
“Монос”-ын эмийн салбаруудаас ганцхан газар л энэ эмийг худалдаалдаг гэж мэдэгдсэн. Эмэнд хордсон хүүхдүүдийн тоо одоогийн байдлаар нэмэгдээгүйг бодоход үнэн бололтой.

-Дээр та Фенобарбитал эмийг хүүхдийн биеийн жингээс хамаарч өгдөг гэлээ. Эмчлүүлж байгаа зарим хүүхдүүдэд өгөх ёстой тунгаас нь 20 дахин ихийг өгсөн гэсэн?
-Хэвлэл мэдээлэлийн хэрэгсэл дээр 20 дахин их гэсэн. Хүүхэд бүрийн жингээс хамаарч заавал 20 дахин их гэж шууд хэлж болохгүй.

-Сэхээнд байгаа хоёр нярай тус эмийг хоёр давхарлаж уусан гэсэн. Энэ эмийг хүүхдийн тунгаар ч гэсэн давхарлаж уух тохиолдол байдаг уу?
-Эмч 5мг-тай Фенобарбиталийг өдөрт 10 мг-аар уу гэж эмийн жорондоо бичсэнийг нь давхарлаад уу гэж ойлгосон болов уу гэж бодож байна.

-Фенобарбитал  эмийг зардаг “Монос”-ын салбарыг түр хугацаагаар хаасан. Хэрэв энэ эмийг заавал уух ёстой хүүхдүүд уухгүй бол ямар хүндрэл гарах вэ?
-Бусад эмийн сангуудаар энэ эмийг зардаг. Харин тэдгээр салбарын эм зүйчид энэ удаагийн болсон үйл явдлаас сургамж авах байх.

-Нярайн шарлалт болон түүний эмчилгээний талаар тайлбарлаж өгөөч?
-Нярайн шарлалт гэдэг нийт төрсөн хүүхдийн 80 орчим хувьд илэрдэг. Дутуу төрсөн эсэхээс хамаарч 10-14 орчим үргэлжилдэг. Харин энэ хугацаанд ээж хөхөө сайн хөхүүлэх ёстой. Гэтэл энэ хугацаанд олон төрлийн шалтгаанаас шарлалт эмгэг байдалтай болдог. Үүнийг эрт оношлохгүй бол тархинд нөлөөлөх хүртэл хүндэрдэг. Хэрэв хүүхэд нойр хоолондоо сайн байгаа мөртлөө шарлалт үүссэн бол Фенобарбитал эмийг эмч нар бичиж байгаа. Гэхдээ шарласан хүүхэд бүр энэ эмийг уух болон эмчилгээ хийлгэх шаардлагатай биш.


Ээжүүд сэтгэлээр унаснаас хөхөнд нь сүү орохгүй байна

Фенобарбитал эмэнд зургаан хоногтойгоос гурван сартай 16 хүүхэд хорджээ. Хэдийгээр хүүхдүүд тус эмийг хэрэглэсэн тунгаасаа хамаарч биеийн байдал нь янз бүр байгаа ч нярайлаад удаагүй эхчүүдийн сэтгэл санааны байдлаас болж хөхөнд нь сүү орохгүй болсон гэнэ. Голдуу эхээс төрөхдөө шар туяатай төрсөн хүүхдэд тус эмийг хэрэглэхийг эмч нар зөвлөн, жорын дагуу олгодог. Ийм оноштой хүүхдүүд нь эхийнхээ хөхийг сайн хөхвөл шар нь арилдаг учраас тэдэнд одоо эмийн хор тайлах эмчилгээнээс илүү эхийн сүү хэрэгтэй байгаа аж.


“Монос”-ын эмийн санг хаажээ

ЭХЭМҮТ-д эмчлүүлж байгаа хүүхдүүдийн ар гэрийнхэнтэй “Монос” эмийн сангийн удирдлагууд уулзаж, сэтгэл санааны дэмжлэг үзүүлэн хэрэгцээтэй байгаа эм бэлдмэлийг өгнө гэв. Тэд яг одоогийн байдлаар мэдээлэл өгөхгүй. Удахгүй албан ёсоор тайлбар хийнэ гэсэн.
Тус эмийн санд Фенобарбитал эм түр хугацаагаар тасарч байгаад энэ сарын 8-ны өдөр ирсэн байна. Ингээд эм ирсэн ганцхан өдөр 23 хүүхдэд худалдаалж амжсанаас долоо нь азаар хэрэглээгүй байсныг буцаан татжээ. Эм зарсан эмийн санчийг БГД-ийн цагдаагийн газраас саатуулж “Монос” эмийн сангийн “Эх нялхас” салбарыг хэргийг шалгаж дуусах хүртэл түр хугацаагаар хаасан байна.


Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газраас Фенобарбитал эмийг буцаан татна

Иргэний хуульд “Иргэнийг төөрөлдүүлсэн, сав баглаа боодол нь ижил төстэй, шошго нь зөрчилтэй бол тухайн эмийг зах зээлээс эргүүлэн татаж болно” гэсэн заалт байдаг. Үүний дагуу ЭМЯ, Цагдаагийн байгууллага, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар хамтран ажлын хэсэг байгуулан тус эмийг зах зээлээс татахаар ажиллаж байгаа аж.
Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын олон нийттэй харилцах албаны ажилтан Л.Итгэлтөгс энэ талаар “Өнөө өглөөний /өчигдөр/ шуурхай хуралдаанаар тус эмийн талаар ярилцсан. Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын дарга Баянмөнхөөр ахлуулсан ажлын хэсэг гарч, Фенобарбитал эмийг зах зээлээс буцаан татахаар ажиллаж байна. Энэ эм нь 5 мг-тай нярайн тунгаар болон 100 мг-тай том хүний тунгаар савлагддаг юм билээ. Гэтэл адил төстэй савалгаанаас үүдэн эмийн санч төөрч будилснаар 16 хүүхдийг хордуулсан. Тиймээс хуулийн дагуу авах ёстой арга хэмжээнүүдийг авч, ажиллаж байна” гэсэн юм.