Төрийн эрхэнд олон жил сууж, тухайн үедээ нэр алдар нь дуурсч байсан ч улс орон ард түмнийхээ өмнө үйлдсэн нүгэл нь он цагийн эрхээр илэрч буруутан болсон олон удирдагч бий. Эрх мэдэлдээ ташуурч, арми, хүчний байгууллагуудаар ард түмнийхээ нуруун дээр агсч явсан тэр хүмүүсийг нэгэн цагт ард түмний шударга шүүх ялласан байдаг.
Сүүлийн хэдэн жилд ард түмний шударга шүүхийн өмнө толгой гудайлгасан төрийн тэргүүнүүдийн тухай өгүүлсү.
Либерийн ерөнхийлөгч асан Чарльз Тейлор
Түүнийг 2006 онд Нигерээс баривчлан саатуулсан. Түүнд аллага, хүчирхийлэл, тамлал, хүмүүсийг залхаан цээрлүүлсэн, Сьерра-Леонд энгийн номхон ард иргэдийн эсрэг үйлдсэн гэмт хэргийнх нь төлөө буруутгаж 2012 оны тавдугаар сарын 30-нд Гаага дахь олон улсын тусгай шүүхээс 50 жил хорих ялаар шийтгэсэн.
Египетийн ерөнхийлөгч асан Хосни Мубарак
Түүнийг 2011 оны хавар тус улсад эхэлсэн хувьсгалт үйл явцын үеэр энгийн номхон жагсагчдын эсрэг байлдааны сум хэрэглэх тушаал өгч олон хүний амь хөнөөсөн хэргээр буруутгасан. Мөн авлигатай холбоотой гурван ч хэрэг бий. Мубаракт бүх насаар нь хорих ял оноосон.
Румыны ерөнхийлөгч Николе Чаушеску. 
1974-1989 онд Румыны Ерөнхийлөгч байсан түүнийг 60 мянган иргэнийг аймаглан устгасан, өөр олон хүний амь бүрэлгэсэн хэрэгт буруутгасан. Тэрээр эхнэр Еленагийн хамт Бухарестаас зугтаах гэсэн ч баригдсан. 1989 оны арванхоёрдугаар сард тэднийг гудамжинд шууд буудан хөнөөсөн.
Иракийн ерөнхийлөгч Саддам Хуссейн
Түүнийг 2003 оны дөрөвдүгээр сард АНУ-ын оролцоотойгоор цэргийнхэн түлхэн унагасан. Иракийн ард түмний эсрэг өдүүлсэн гэмт хэрэг, Ерөнхийлөгчийн цуваанд халдсаны дараа 1982 онд шиитийн Ад-Дужейль тосгоны ард иргэдийг бөөнөөр нь хядсаны төлөө Иракийн эрүүгийн шүүх 2006 оны арваннэгдүгээр сарын 5-нд дүүжлэн алах ял оноосон. Цаазын ялыг 2006 оны арванхоёрдугаар сарын 30-нд гүйцэтгэсэн.
Бүгд Найрамдах Польш улсын ерөнхийлөгч асан Войцех Ярузельский
1989 онд Польшийн Ерөнхийлөгч болсон түүнийг Батлан хамгаалахын сайдын үйл ажиллагаатай нь холбоотойгоор баривчлахаар 1990 оноос хойш хэд хэдэн удаа оролдсон. 2008 оноос шүүх ажиллагаа эхэлж “Гэмт хэргийн сэдэлтэй зэвсэглэсэн бүлэглэл” зохион байгуулсан хэмээн буруутгасан. 2011 онд 88 настай түүнийг буруутны жагсаалтаас хассанаа мэдэгдсэн.
Югославын ерөнхийлөгч асан Слободан Милошевич
Түүнийг Косовод 1999 онд үйлдсэн цэргийн гэмт хэргийн төлөө Гаагын олон улсын шүүх 1999 оны тавдугаар сард хэрэг үүсгэсэн. 2001 оны дөрөвдүгээр сард баривчилсан ч 2006 оны гуравдугаар сарын 11-нд түүнийг шоронгийн камертаа үхсэн байхыг нь олсон. Эмнэлгийн дүгнэлтээр тэр зүрхний дутагдлаас болж нас барсан байдаг.
Панамын тэргүүн асан Мануэль Норьега
Панамд Америкийн цэргийн явуулсан ажиллагааны хүрээнд 1990 онд баривчилсан. 1992 онд түүнийг авлигын хэргээр 40 жил хорих ялаар шийтгэсэн. Шоронд биеэ зөв авч явсных нь төлөө түүний ялыг багасгаж 30 жил болгоод дараа нь 17 жил зургаан сар болгон өөрчилсөн.
Чилийн ерөнхийлөгч асан Аугусто Пиночет
Түүнийг 1998 оны аравдугаар сард Лондонгийн нэг хувийн эмнэлэгт мэс засал хийлгэснийх нь дараа баривчилсан. Аллага, хүмүүсийг хулгайлсан зэрэг 100 гаруй зүйл ангиар эрүү үүсгэн мөрдөж байгаад 2001 оны долдугар сард шүүх Пиночетийг хөгшрөлтийн улмаас эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлсөн.
Пакистаны ерөнхийлөгч асан Первез Мушарраф
1999 онд төрийн эргэлтээр Ерөнхийлөгчийн сэнтийд заларсан түүнийг сөрөг хүчний тэргүүн, Ерөнхий сайд асан Беназир Бхутто, сепаристуудын тэргүүн Булжистан Акбар Буггийн үхэлд буруутай хэмээн өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард баривчилсан. Түүний хэргийг мөрдөн шалгаж байгаад Пакистаны нутгаас гарах эрхгүйгээр саяхан барьцаагаар сулласан.
Египетийн ерөнхийлөгч асан Мохаммед Мурси
2012 оны зургадугаар сараас Ерөнхийлөгч байсан түүнийг өнгөрсөн оны арванхоёрдугаар сард жагсагчдын эсрэг хүч хэрэглэн зургаан хүний амь хөнөөж хэдэн зуун хүнийг шархдуулсан хэргийн төлөөнөө 14 өндөр албан тушаалтны нь хамт баривчилж, гэрийн хорионд оруулан шүүж байгаа.
Монгол Улсын ерөнхийлөгч асан Намбарын Энхбаяр
Монгол Улсын Ерөнхий сайд, УИХ-ын дарга, Ерөнхийлөгч байсан энэ хүн 2009 онд Ерөнхийлөгчийн албаа өгсөний дараа “Өргөө” зочид буудлын хувьчлал, Гандан хийдэд япончуудаас бэлэглэсэн телевизийн тоног төхөөрөмжийн хувьдаа завшсан, Улаанбаатар сонины хувьчлалыг булхайтай явуулахад оролцсон хэргээр 2012 оны хавар баривчлагдан шүүхээс 4,6 жилийн ял авсан. Түүний ялыг эхлээд хөнгөлж, дараа нь өршөөлөөр сулласан. Түүнийг дээрх албуудыг хашиж байхдаа авлигын загалмайлсан эцэг, төрийн албан тушаалыг мөнгөөр худалддаг сүлжээ бий болгосон гэж хэвлэлээр бичиж байсан ч энэ бүхнийг мөрдөн шалгаагүй.
