Монгол хэл бичгийн шалгалтаар эхэлсэн элсэлтийн ерөнхий шалгалт Физик, Нийгмийн тухай мэдлэг, Орос хэлний шалгалтаар өндөрлөсөн. ЭЕШ-ын даалгаврын зөв хариултыг сүүлийн шалгалт явагдаж дууссан өдрөөс хойш долоо хоногийн дараа www.eec.mn цахим сайт дээр байршуулдаг. Энэхүү өдөр нь энэ сарын 27-нд тохиож Боловсролын үнэлгээний төв цахим сайтдаа зөв хариултыг байршуулсан ч багагүй хэл аманд өртөөд байгаа юм. 
Тухайлбал, шалгалтдаа аль хариултыг сонгосноо мэдэж байгаа хүүхдүүд албан ёсоор гарсан хариулттай тулгаж үзэхэд зөрж байснаас гадна үндсэн зөв гэгдэх хариултууд нь буруу байсан гэх. Зарим нэгээс нь жишээ болгон дурдвал, Монгол хэл бичгийн шалгалтын хариу нь хувилбар бүрт 3-5 алдаатай байжээ. Мөн физикийн хичээлийн С вариантын 15-ынх нь хариулт буруу, химийн Д хувилбарын 33 дугаар тестийн зөв хариулт хоёр байхад нэгээр нь авсан гэх хэл ам дагуулж буй юм. Харин Боловсролын үнэлгээний төвийн элсэлтийн болон улсын шалгалт хариуцсан хэлтсийн дарга Л.Ганбатаас тодруулахад “Монгол хэл бичгийн шалгалтын түлхүүр буруу тавигдсан байсан нь үнэн. Үүнийг бид урьд шөнө нь засч шинээр тавьсан. Бусад хичээлийн шалгалтын түлхүүр зөв байгаа. Хэрвээ алдаатай байна гэсэн санал шүүмж байвал шалгалтын материал боловсруулсан, зохиосон багш нартай манай үнэлгээний төв дээр ирээд уулзаж болно. Нэг үгээр хэлбэл албан ёсны бүх тайлбарыг авах боломжтой. Одоогоор ирж санал хүсэлтээ хэлж байгаа хүүхдүүдийн дийлэнх нь Монгол хэл бичгийн алдаатай түлхүүр тавьсныг ярьж байна. Өөр бусад хичээлийн шалгалттай холбоотой санал хүсэлт ирээгүй” гэв.
Ямартай ч тест задарсанд буруутгагдаж байсан Боловсролын үнэлгээний төвийнхөн энэ удаад шалгалтын зөв хариултэргэлзээ үүсгэсэн асуудалд ороогдож мэдэхээр байна.
Гэвч ийм асуудал зөвхөн энэ жил гарч байгаа юм биш. Аль 2010 онд Харвардад сурдаг, зургаан хэлтэй гэдгээр нь хүмүүс илүүтэй таних У.Билгүүн “Гадаад улс орнуудад эрдэмтэд тестийн асуултуудад өндөр шаардлага тавин, тэдгээрийг шинжлэх ухааны аргаар боловсруулаад байхад л маргаан гардаг. Харин хичээл бүрийн шалгалтаас нь алдаанууд ундраад гараад байдаг Монголын элсэлтийн ерөнхий шалгалтыг бид юу гэх вэ. Алдаатай асуултуудаар бялхах энэ хэдэн цаас Монголын олон мянган төгсөгч хүүхдүүдийн ирээдүйг шийдэх эрхтэй юу” гэж бичсэнийг олон хүн дэмжиж хүлээн зөвшөөрсөн удаатай. Мөн тэрээр шалгалтад ирсэн даалгавруудад хоёр хариутай, эсвэл огт зөв хариугүй дутуу асуултуудыг баримт нотолгоотой нь бүрдүүлж Боловсролын үнэлгээний төвд өгсөн байдаг.
Харин үүний дараахан буюу 2012 онд элсэлтийн ерөнхий шалгалтын дүн албан ёсоор гараагүй байхад шалгалтын материалууд алдаатай байсан гэх гомдлыг олон шалгуулагч гаргасан билээ. Асуудал тэгсхийгээд намжсан ч албан ёсны зөв хариултыг БҮТ цахим хуудастаа байршуулсны дараа шалгуулагчид зөв хариултыг нь олж харахаасаа урьтаад хэд, хэчнээн алдаатай хэвлэснийг нь тоолж суусан байдаг. Биологийн шалгалтын тестэд хоёр зөв хариулт байна, шалгалтын хариу зөрсөн, математикийн шалгалтын зарим хариу нь буруу байна гэгчлэн тус төвийнхэнтэй заргалдаж байсныг зарим хүн санаж буй биз ээ.
Түүнчлэн хамгийн сүүлийн жишээ гэхэд л өнгөрсөн жил шалгалт өгсөн шалгуулагчид зав хариултын түлхүүр үгийг өөрийн хийсэнтэйгээ харьцуулж үзээд асуултууд эргэлзээтэй байна гэсэн. Боловсролын үнэлгээний төвийн ахлах мэргэжилтэн М.Болдсайхан “Шалгалтын зөв хариулт, даалгаврын тавилд их, дээд сургуулийн болон ерөнхий боловсролын сургуулийн багш нар хөндлөнгийн хяналт хийдэг. Иймд даалгаврын түлхүүр алдаатай гэж үзэхгүй байна” хэмээн тайлбар өгч байсан юм. Энэ мэтчлэн жил бүр хэл ам дагуулах болсон шалгалтаа энэ жил ч гэсэн олигтойхон зохион байгуулж чадсангүй гэх хүн олон гарч ирэх болов. Ямартай ч гомдол, саналаа хэлж буй хүүхдүүдийн асуудал хэрхэн шийдэгдэж, хааш эргэх нь одоогоор тодорхойгүй. Гэхдээ тэд иймэрхүү будлиан, хэл ам 2016 оны төгсөгчдөөр дуусаг, бидний дараагийн үеийнхэн ингэж хуурч мэхлэгдэх ёсгүй гэлээ. Мөн БҮТ-ийнхөн өөрсдийн нэр хүндээ бодоод шалгалтын материал задраагүй гээд гүрийгээд л өнгөрнө. БСШУЯ ч гэсэн АСЕМ, наадам болох гэж байхад дараад л өнгөрнө. Угаасаа дахин ЭЕШ авдаг журам байхгүй. Эцэстээ хүүхдүүд л хохироод үлдэнэ гэж байна. Харин зарим нь ЭЕШ-ын материал задарсан, материал худалдагддаг гэх зүйлүүд зөвхөн энэ жил л болж байгаа зүйл биш. Аль ч үед л байсан. Энэ жил л интернэт орчинд илүү олон хүнд мэдээлэл тараагдсан байх гэж байлаа. Ямартай ч аль нь үнэн, худал байсныг цаг хугацаа харуулах биз ээ.
Харин шалгалтын дүн, оноо, жагсаалт ирэх сарын сарын 1-ний өдрийн 09:00 цагаас өмнө www.eec.mn вебсайтад байршуулчих юм. Шалгалтын дүн, оноог өөрийн бүртгэлийн дугаар болон нууц кодоо ашиглан дээрх вебсайтаас үзэж болох юм. Шалгуулагчдын батламж хуудсыг ирэх сарын 5-нд тараана. Улаанбаатар хотын энэ онд төгссөн шалгуулагчид ЭЕШ-ын дүнгийн батламж хуудсаа өөрийн төгссөн сургуулийн захиргаанаас томилогдсон багш, ажилтнаас хүлээн авах бол орон нутгийн шалгуулагчид ЭЕШ-ын болон Монгол хэл бичгийн шалгалтын дүнгийн батламж хуудсаа аймгийн Боловсрол соёлын газрын ЭЕШ хариуцсан ажилтнаас авах аж.
Улаанбаатар хотод шалгалт өгсөн өмнөх оны төгсөгчид ЭЕШ-ын болон Монгол хэл бичгийн шалгалтын дүнгийн батламж хуудсаа БҮТ-ийн олон нийттэй харилцах ажилтнаас хүлээн авах юм байна. Дээрх батламж хуудас нь шалгалт өгснөөс хойш 2,5 жил /30 сар/-ийн хугацаанд хүчин төгөлдөр байх бөгөөд үрэгдүүлсэн тохиолдолд дахин олгохгүй гэдгийг БҮТ-ийн мэргэжилтнүүд анхааруулж байв.
