Цахилгаангүйгээр хүн төрөлхтнийг төсөөлөх аргагүй болсон. Хүн хар тамхи гэгч зүйлд донтоод хэрэглэхгүйгээр байж сууж чадахгүй болдогтой адил хүн төрөлхтөн цахилгааныг нээж олоод, ашиглаж сураад одоо цахилгаангүйгээр амьдарч чадахгүй болсон. Гэр орны гэрэл, зурагт, компьютерээс эхлээд эмнэлгийн тоног төхөөрөмж, машин, гар утас гээд бүх зүйл цахилгаан дээр тогтдог. Өдөр тутмын, асар их хэрэглээ. Иймд дэлхийн аль орны хүн амын хувьд цахилгааны үнэ ямар байх нь амжиргаатай нь шууд холбоотой маш эмзэг сэдэв. Өнгөрсөн жил Болгар цахилгааныхаа үнийг хоёр дахин нэмсний дараа улс орныг бүхэлд нь хамарсан үймээн, жагсаал болж Засгийн газар нь огцорч байсан нь үүний жишээ.
Уншигч танд Европын орнуудын 1 кВт.цаг цахилгаан эрчим хүчний дундаж үнийг сонирхуулъя.
Рейтинг |
Улс |
1 кВт.цаг дундаж үнэ /төгрөгөөр/ |
Иргэдийн дундаж цалин. Ам.доллар |
1 |
Дани |
774 |
4275 |
2 |
Герман |
760 |
2894 |
3 |
Итали |
621 |
2610 |
4 |
Ирланд |
612 |
2916 |
5 |
Кипр |
585 |
1854 |
6 |
Испани |
571,5 |
2220 |
7 |
Португаль |
553,5 |
1090 |
8 |
Бельги |
535,5 |
2627 |
9 |
Австри |
513 |
2796 |
10 |
Швед |
499,5 |
3261 |
11 |
Их Британи |
486 |
2883 |
12 |
Нидерланд |
463,5 |
2671 |
13 |
Грек |
450 |
964 |
14 |
Люксембург |
441 |
4230 |
15 |
Мальт |
427,5 |
1486 |
16 |
Норвеги |
418 |
4900 |
17 |
Словени |
414 |
1310 |
18 |
Франц |
405 |
3355 |
19 |
Финлянд |
396 |
3180 |
20 |
Лихтенштейн |
391,5 |
5850 |
21 |
Словак |
382,5 |
1013 |
22 |
Польш |
360 |
908 |
23 |
Латви |
346,5 |
691 |
24 |
Литв |
337,5 |
720 |
25 |
Хорват |
333 |
959 |
26 |
Эстони |
333 |
995 |
27 |
Румын |
328,5 |
534 |
28 |
Чех |
328,5 |
963 |
29 |
Унгар |
306 |
665 |
30 |
Турк |
301,5 |
474 |
31 |
Албани |
292,5 |
436 |
32 |
Исланд |
288 |
2400 |
33 |
Черногор |
261 |
661 |
34 |
Молдов |
229,5 |
236 |
35 |
Болгар |
211,5 |
461 |
36 |
Босни ба Герцоговин |
202,5 |
567 |
37 |
Македон |
198 |
475 |
38 |
Серби |
153 |
585 |
39 |
Беларусь |
144 |
521 |
40 |
ОХУ |
121,5 |
568 |
41 |
Украин |
45 |
192 |
Улс орны сарын цалингийн тухайд эх сурвалжууд орон болгон дээр янз бүрийн тоо хэлдэг. Зарим нь татвар суутгалаас өмнө буюу бруттогоор зарим татвар суутгал авсны дараа буюу неттогоор бодоод, зарим нь тухай улсын амжиргааны түвшингээр тооцон бодож гаргаж ирэх гээд янз бүр байдаг юм байна. Ямартай ч манай улсын сарын дундаж цалин 786 мянга гэснийг ам.долларыг 1800 гэдэгт хуваавал 436 ам.доллар болж байна. 1 кВт цахилгааны үнийг янз бүрийн эх сурвалжуудад бас л янз бүрээр харуулсан байна. “Улаанбаатар цахилгаан түгээх сүлжээ” компанийн сайтан дээр 150 кВт хүртэлх хэрэглээтэй айл өрхүүд 1 кВт.ц цахилгааныг 85 төгрөг 70 мөнгөөр тооцдог, сарын хэрэглээ нь 150 кВт.ц-аас давдаг өрхийн 1 кВт.ц цахилгааныг 103 төгрөг 60 мөнгөөр тооцдог гэсэн байна. Гэтэл Эрчим хүчний зохицуулах хорооны сайт дээр 150 кВт.ц хүртэлх хэрэглээтэй айл өрхийн 1 кВт.ц цахилгааныг 94 төгрөгөөр тооцогдог бол 150 кВт.ц-аас дээш хэрэглээтэй айл өрхийнхийг 113 төгрөгөөр тооцогдог гэсэн байна.
“Улаанбаатар цахилгаан түгээх сүлжээ” компанийг хэрэглэгчидтэй тулж ажилладаг тул сайт дээрх мэдээллийг нь үнэ гэж үзвэл
Рейтинг |
Улс |
1 кВт.цаг дундаж үнэ /төгрөгөөр/ |
Иргэдийн дундаж цалин. Ам.доллараар |
? |
Монгол |
84,70 |
436 |
Улс оронд цахилгааны үнэ янз бүр байгаад олон хүчин зүйл нөлөөлжээ. Тухайн улс нөхөн сэргээгддэг, “ногоон” цахилгаан хэдий чинээ их ашиглана тэр хэмжээгээр цахилгааных нь үнэ өндөр болж гарчээ. Жагсаалтын нэгдүгээрт орсон Дани нь цөмийн цахилгаан станцаас татгалзахтай зэрэгцэн нөхөн ногоон цахилгаан станцуудыг дэмжих бодлого явуулж байгаа. Энэ салбар нь зардал ихтэй тул төрөөс тэтгэлэг, дэмжлэг авахаас өөр аргагүй. Иймд иргэд нь цахилгааныхаа үнийг өндөр байлгаж, түүнээс авдаг татвараар ногоон цахилгааны салбараа дэмжихийг өөрсдөө зөвшөөрсөн байдаг. Данид цахилгааны үнийн 60 хувийг улсын татвар эзэлдэг. Герман мөн л цөмийн станцуудаас татгалзан ногоон цахилгаан станцыг дэмжих хөгжүүлэх бодлого явуулж байгаа.
Харин жагсаалтын сүүлд орсон ОХУ, Украин хоёр усан цахилгаан станц, цөмийн цахилгаан станц олон болохоор үнийг ийм хямд байлгах боломжтой байдаг аж. Цахилгааны үнийг багасгахад нөлөөлдөг бас нэг зүйл нь станцуудыг шатдаг хий рүү шилжүүлсэн байдал. Орос нь шатдаг хийн олборлолт нийлүүлэлтээр дэлхийд тэргүүлдэг улсын нэг болохоор энэ байдал мөн л цахилгааны үнийг хямд барихад нөлөөлдөг байх. Мөн цахилгааны үнэ хямд байгаа улсууд иргэдийнхээ амжиргааны түвшинг харгалзан үзэж айл өрхийн цахилгааны үнийг бодлогоор хямд барьж, цахилгаан үйлдвэрлэгчдэд төрөөс татаас үзүүлдэг байна.
Исландын хувьд галт уулын орон гэдэг бөгөөд газрын гүнд халуун усыг түшиглэсэн буюу геотермал цахилгаан станцтай тул цахилгааны үнийг хямд байлгах боломжтой.