Их Британи ба Умард Ирландын нэгдсэн вант улсын бүрэлдэхүүнд багтдаг Шотландын оршин суугчид энэ сарын 18-нд “Шотланд тусгаар тогтносон улс байх ёстой юу?” гэсэн бүх нийтийн санал асуулгад оролцон улсынхаа ирээдүйг тодорхойлно. Санал асуулга ойртох тусам Шотландыг тусгаар улс болохыг дэмжигчид ба эсэргүүцэгчид хоорондын маргаан ширүүсч байна. Ийм нөхцөлд сонгуулийн өмнөх олон нийтийн санал асуулга чухал үүрэг гүйцэтгэдэг.
“Sunday Times” сонин “Yougov” судалгааны компанид захиалга өгч энэ сэдвээр шотландчуудын дунд санал асуулга явуулжээ. Ингэхэд асуулгад хамрагдсан шотландчуудын 51 хувь нь тусгаарлахыг дэмжиж, 49 хувь нь эсэргүүцсэн байна. Гэтэл ердөө сарын өмнө яг энэ сэдвээр асуулга явуулахад эсэргүүцэгчид нь 78 хувь байсан аж. Сарын өмнө дийлэнх шотландчууд нь Нэгдсэн вант улсын доторхи автономийн эрх хэмжээг нэмэгдүүлэх нь тусгаар улс болсноос илүү ашигтай гэж үзэж байсан хэрэг. Энэ удаад тусгаар улс болох хөдөлгөөнийг санаачилсан хөдөлгөөнийхөн залуучуудад хандан үнэгүй боловсрол эзэмших эрхийг хуульчлан батална, ажлын байраар баталгаатай хангана гэхтэй зэрэгцэн сонгуульд оролцох босгыг одоо байгаа 18 наснаас 16 болгоно гэж амалснааар байр сууриа бэхжүүлж авсан гэж шинжээчид үзсэн байна.
Шотландын шадар сайд Никола Старжен санал асуулгын үр дүнг ялалтад хүрэх эхний алхам гэсэн бол Нэгдсэн вант улсын бүрэлдэхүүнд хэвээр үлдэхийн төлөөх хөдөлгөөний тэргүүн Алистер Дарлинг “Санал асуулгын үр дүнг хэдийн шийдэгдсэн гэж тооцож байсан хүмүүст зориулсан анхаааруулга” гэжээ. Харин Их Британийн Ерөнхий сайд Дэвид Кэмероны төлөөлөгч “Зөвхөн санал асуулга л ач холбогдолтой” гэсэн байна.
Санал асуулгаар шотландчууд тусгаар улс болохыг дэмжвэл 2016 оны гуравдугаар сарын 24-нд Шотланд нь Нэгдсэн вант улсын бүрэлдэхүүнээс гарах юм.Их Британийн хатан хаан II Елизавета үүнд сэтгэл ихэд түгшиж байгаа бөгөөд энэ асуудлын талаар өдөр болгон шуурхай мэдээ авч байгаа аж. Хэрэв Шотланд үнэхээр тусгаар улс болвол Нэгдсэн вант улсын төрийн тэргүүний хувьд Шотландын ч тэргүүн байдаг II Елизаветагийн статустай холбоотой Үндсэн хуулийн нэлээд хямрал үүсч болзошгүй юм.